Spis Treści
Język angielski to nie tylko gramatyka, ale przede wszystkim bogate słownictwo. Angielski jest językiem żywym – ciągle się rozwija i już parę lat temu liczba słów w tym języku przekroczyła magiczny milion. Do tego niemal codziennie dochodzą nowe znaczenia istniejących słów, wymyślane są nowe zwroty, ucierają się nowe wyrażenia. Częstym błędem jest zbyt dosłowne tłumaczenie jakiś sformułowań, co nierzadko kończy się śmieszną interpretacją i nieporozumieniem.
Piosenka Lany Del Rey „Blue Jeans” jest pełna takich właśnie niuansów, nowych, typowo młodzieżowych zwrotów. Na jej przykładzie chciałabym pokazać wam jak należy „obchodzić się” z takimi tworami, a przede wszystkim jak je przetłumaczyć, kiedy w naszym słowniku języka angielskiego po prostu nie ma takiego słowa lub gdy ma się ono jak piernik do wiatraka.
Zapraszam!
Blue jeans, white shirt
Walked into the room you know you made my eyes burn
It was like, James Dean — for sure
You so fresh to death and sick as ca-cancer
You were sorta punk rock, I grew up on hip hop
But you fit me better than my favorite sweater, and I know
That love is mean, and love hurts
But I still remember
that day we met in December
Oh baby!
I will love you till the end of time
I would wait a million years
Promise you’ll remember that you’re mine
Baby can you see through the tears
Love you more, than those bitches before
Say you’ll remember, oh baby
Say you’ll remember
I will love you till the end of time
Big dreams, gangster
Said you had to leave to start your life over
I was like, “no please, stay here
We don’t need no money
We can make it all work”
But he headed out on Sunday,
Said he’d come home Monday
I stayed up waitin’, anticipatin’ and pacin’
But he was chasing paper
Caught up in the game, that was the last I heard
I will love you till the end of time
I would wait a million years
Promise you’ll remember that you’re mine
Baby can you see through the tears
Love you more, than those bitches before
Say you’ll remember, oh baby
Say you’ll remember
I will love you till the end of time
You went out every night, and baby that’s alright
I told you
that no matter what you did I’d be by your side
‘Cause I’m a ride or die
Whether you fail or fly
Well shit, at least you tried
But when you walked out that door, a piece of me died
I told you I wanted more, but that’s not what I had in mind
I just want it like before, we were dancin’ all night
Then they took you away, stole you out of my life
You just need to remember…
I will love you till the end of time
I would wait a million years
Promise you’ll remember that you’re mine
Baby can you see through the tears
Love you more, than those bitches before
Say you’ll remember, oh baby
Say you’ll remember
I will love you till the end of time
Niebieskie jeansy, biała koszula
Wszedłeś do pokoju i sprawiłeś, że moje oczy zapłonęły
To było jak, James Dean — na pewno
Świetnie ubrany i zajebisty
Byłeś jakby punk rockowcem, ja dorastałam na hip-hopie
Ale leżałeś na mnie lepiej niż mój ulubiony sweter i wiem
Że miłość jest podła i że miłość rani
Ale ja wciąż pamiętam
Ten dzień, w którym się spotkaliśmy w grudniu
Oh kochanie!
Będę zawsze cię kochać
Poczekam milion lat
Obiecaj, że będziesz pamiętać, że jesteś mój
Kochanie czy widzisz przez łzy
Kocham cię bardziej niż tamte dziwki przede mną
Powiedz, że będziesz pamiętać, oh kochanie
Powiedz, że będziesz pamiętać
Będę zawsze cię kochać
Wielkie marzenia, gangsterze
Powiedziałeś, że musisz wyjechać aby zacząć życie na nowo
A ja na to: “nie, proszę, zostań tutaj
Nie potrzebujemy żadnych pieniędzy
Możemy sprawić, że wszystko się uda“
Ale on wyruszył w niedzielę
Powiedział, że wróci do domu w poniedziałek
Nie spałam czekając, przewidując i niecierpliwiąc się
Ale on gonił za kasą
Schwytany w grze, to ostatnie co słyszałam
Będę zawsze cię kochać
Poczekam milion lat
Obiecaj, że będziesz pamiętać, że jesteś mój
Kochanie czy widzisz przez łzy
Kocham cię bardziej niż tamte dziwki przede mną
Powiedz, że będziesz pamiętać, oh kochanie
Powiedz, że będziesz pamiętać
Będę zawsze cię kochać
Wychodziłeś każdej nocy, i kochanie to w porządku
Mówiłam ci
Że jestem po twojej stronie bez względu na wszystko
Bo jestem z tobą na dobre i na złe
Bez względu czy ponosisz porażkę czy wzlatujesz
Cholera no, przynajmniej próbowałeś
Ale kiedy wyszedłeś przez te drzwi, część mnie umarła
Mówiłam, że chcę więcej, ale nie to miałam na myśli
Chcę tylko, żeby było tak jak dawniej, tańczyliśmy całą noc
Potem cię zabrali, wykradli cię z mojego życia
Musisz tylko pamiętać…
Będę zawsze cię kochać
Poczekam milion lat
Obiecaj, że będziesz pamiętać, że jesteś mój
Kochanie czy widzisz przez łzy
Kocham cię bardziej niż tamte dziwki przede mną
Powiedz, że będziesz pamiętać, oh kochanie
Powiedz, że będziesz pamiętać
Będę zawsze cię kochać
Zwroty & wyrażenia
Fresh to death
You so fresh to death and sick as ca-cancer
Świetnie ubrany i zajebisty
Tłumacząc powyższą frazę dosłownie otrzymalibyśmy nielogiczne stwierdzenie, że ktoś jest świeży na śmierć i chory jak rak. Bez sensu. Żeby naprawdę zrozumieć, co to znaczy, trzeba poszperać troszkę głębiej niż w szeroko dostępnych słownikach polsko – angielskich.
W takich sytuacjach warto zajrzeć na urbandictionary.com. To świetny słownik pisany przez internautów, na którym można znaleźć współczesny angielski, którego używa się na ulicach wielkich miast. Aha, trzeba dodać, że definicje są oczywiście po angielsku, obok mamy oceny na plus i minus. Pod wyjaśnieniami można przeczytać przykładowe zdania z użyciem tego zwrotu, co jest również bardzo pomocne.
Według Urban Dictionary: fresh to death =
= coś tak dobrego, że nie da się tego wytłumaczyć, opisać.
= być bardzo dobrze, modnie i szykownie ubranym.
Sick as cancer
You so fresh to death and sick as ca-cancer
Świetnie ubrany i zajebisty
Zwrot sick as (sth) w brytyjskim slangu prawie zawsze oznacza: super, ekstra — tylko z mocniejszym akcentem.
Rzeczywiście, w angielskim są takie piękne wyrażenia jak sick as fuck czy sick as mess – oba znaczą coś bardziej niż tylko super, więc czemu nie sick as cancer?
Sorta
Sort of = Kind of
Byłeś jakby punk rockowcem, ja dorastałam na hip-hopie
Słówko sorta to nic innego jak skrót od sort of = poniekąd; tak jakby; coś jakby; coś w rodzaju.
Fit
But you fit me better than my favorite sweater
Ale leżałeś na mnie lepiej niż mój ulubiony sweter
Tu fajna gra słów udała się także po polsku.
Czasownika to fit używamy między innymi, kiedy chcemy powiedzieć, że coś dobrze pasuje na coś… lub na kogoś, dobrze na kimś/ czymś leży, wygląda. Mam tu na myśli na przykład ubranie, buty…
Np.: This shirt fits me very well. = Ta koszula na mnie bardzo dobrze leży.
The end of time
Będę zawsze cię kochać
To the end of time = na zawsze (literackie określenie)
The end of the world = koniec świata
Start sth over
Said you had to leave to start your life over
Powiedziałeś, że musisz wyjechać aby zacząć życie na nowo
To start (sth) over = zaczynać (coś) na nowo. W naszym przykładzie – życie.
Np.: We decided to start our relationship over. = Zdecydowaliśmy zacząć na nowo nasz związek.
Make it
We can make it all work
Możemy sprawić, że wszystko się uda
Wyrażenie to make it ma wiele znaczeń w języku angielskim.
Do mojej interpretacji pasują co najmniej dwa z nich:
= Sprawić, że coś się stanie, np.: God, please make me rich! = Boże spraw żebym była bogata!
= Dać radę (coś zrobić), np.: I don’t think, I will make it tomorrow. = Nie sądze, że dam radę jutro.
Pozostałe znaczenia to make it
To make it =
To make it up to sb = wynagrodzić coś komuś, np.: I’ll make it up to you, I promise! = Wynagrodzę ci to, obiecuję!
= przetrwać (trudności życiowe). Np.: We have made it through, and that is the most important. = Przetrwaliśmy i to jest najważniejsze.
= zdążyć coś zrobić na czas. Np.: I have to pick up my kid from school. I can’t make it by 4 p.m. = Muszę odebrać swoje dziecko ze szkoły. Nie dam rady tego zrobić do 16.
= być w stanie przyjść na umówione spotkanie/wizytę. Np.: Good morning boss, I am really sorry but I can’t make it today, I’ve got cold. = Dzień dobry szefie, bardzo mi przykro, ale nie dam rady przyjść dzisiaj, jestem przeziębiony.
= przeżyć (po wypadku, operacji itp.). Np.: Oh God, how is he? Is he ok? – Yes, he has made it. = O mój Boże, co z nim? Czy nic mu nie jest? – Tak, przeżył.
= robić to (uprawiać seks). Np.: Do you make it with your girlfriend? = Czy robisz to ze swoją dziewczyną?
= osiągnąć coś w życiu, dojść do czegoś. Np.: This is the best day of my life! I’ve got the award I’ve always wanted! – Yeah man! You’ve made it big! = To jest najlepszy dzień mojego życia! Zdobyłem nagrodę, o której zawsze marzyłem! – O tak! Odniosłeś wielki sukces!
Head out
But he headed out on Sunday
Ale on wyruszył w niedzielę
To head out = wyruszyć, wyjechać – zwłaszcza jeśli wszystkie szczegóły dotyczące tego wyjazdu są powodowane jakimiś zmiennymi okolicznościami, a nie są zaplanowane i ustalone wcześniej.
Np.: Tell your parents, we are heading out in a moment. = Powiedz rodzicom, że wyjeżdżamy za chwilę.
Waitin’, anticipatin’, pacin’
I stayed up waitin’, anticipatin’ and pacin’
Nie spałam czekając, przewidując i niecierpliwiąc się
Na filmiku przedstawiam wam zwierzątko — serwala, które właśnie wykonuję tę czynność:
Skrócone wersje od: waiting, anticipating, pacing.
Są to formy gerund (rzeczownik odczasownikowy, czyli prościej: bezokolicznik + ing) od czasowników: to wait, to anticipate, to pace.
Przy tłumaczeniu słowa pacing zatrzymuję się trochę dłużej.
Bardziej popularny niż czasownik: to pace będzie rzeczownik: a pace = rytm, tempo, krok, szybkość.
A jeśli chodzi o czasownik, to mamy:
To pace = przemierzać (np. pokój, salę, korytarz). Np.: He was pacing a classroom very slowly. = Przemierzał klasę bardzo powoli.
To pace onself = wyznaczyć sobie tempo, rytm. Np.: How should I pace myself when I workout? = Jak powinienem sobie narzucić tempo kiedy ćwiczę?
To pace up and down/ back and forth ( a room) = chodzić tam i z powrotem (po pokoju). Np.: Sit down and stop pacing up and down! = Usiądź i nie chodź tam i z powrotem.
Paper
But he was chasing paper
Ale on gonił za kasą
Paper = kasa, forsa.
To chase paper = gonić z kasą, np.:
Stop chasing paper and think about your children sometimes, they need you. = Przestań gonić za forsą i pomyśl czasem o swoich dzieciach, potrzebują cię.
Catch up
Caught up in the game
Schwytany w grze
Kolejny Phrasal Verb (= czasownik złożony). Bezokolicznik = to catch up.
Jak się pewnie domyślacie – ma wiele znaczeń.
Najpopularniejsze z nich to:
= nadrobić zaległości (np. w szkole).
= dogonić (kogoś, coś).
= zaplątać się, uwikłać się w coś.
= bardzo się w coś zaangażować…
… no i tłumaczenie, które pasuje do naszego tekstu: Caught up in the game
= schwytać, złapać.
Be ride or die
‘Cause I’m a ride or die
Bo jestem z tobą na dobre i na złe
To be ride or die jest wyrażeniem o mocniejszym charakterze, potocznym oraz nieformalnym, natomiast for better and worse jest używane w sytuacjach oficjalnych np. przy przysiędze małżeńskiej
To be ride or die = innymi słowy być osobą która może wiele poświęcić dla kogoś z kim jest, będzie zawsze po jego/jej stronie, choćby nie wiem co.
Well shit
Well shit, at least you tried
Cholera no, przynajmniej próbowałeś
Wykrzyknienie używane, żeby wyrazić swoje niezadowolenie lub zaskoczenie.
Take away
Then they took you away
Potem Cię zabrali
Powszechny czasownik złożony: to take away (w czasie przeszłym → took away)
Tłumaczenie to take away wszyscy powinni być w stanie znaleźć w słowniku =
= zabrać, wynieść. Np.: Sue took away her coat to cloakroom. = Sue wyniosła swój płaszcz do szatni.
= odjąć. Np.: If you take away his salary, we will be able to do it. = Jeśli odejmiesz jego pensje, będziemy w stanie to zrobić.
Take-away = restauracja sprzedająca jedzenie serwowane na wynos; jedzenie na wynos; na wynos. Np.: Pepperoni and margerita to take away, please! = Pepperoni i margerita na wynos poproszę!
Steal out
Stole you out of my life
Wykradli cię z mojego życia
Czasownik złożony to steal out (forma czasu przeszłego → stole out), z którym jest trochę kłopotu.
To steal out sth of sth = wykraść coś z czegoś. Np.: Police arrested three men who stole out the paintings from the local church. = Policja aresztowała trzech mężczyzn którzy ukradli obrazy z lokalnego kościoła.
Poza tym to steal out oznacza: wyjechać/wyjść ukradkiem, po cichu, w sposób niezauważalny.
Np.: We didn’t enjoy Tom’s party so we stole out. = Źle się bawiliśmy na imprezie Toma więc wyszliśmy ukradkiem.
Miejsce dla fanów Lany: